Nederlands English

Jits Bakker

Jits Bakker kende de klassieken. Sterker nog: hij koesterde hen in zijn werk. De beeldend kunstenaar uit de Bilt refereerde niet alleen met regelmaat aan de klassieke mythologie, in zijn levensvisie en werkwijze huldigde hij ook daadwerkelijk de renaissance-idealen die geïnspireerd zijn op de oudheid.

In talloze publicaties die tot nu toe over zijn werk verschenen, is de nadruk gelegd op de beeldhouwkunst van Jits Bakker. Hoewel de beoefening van die beeldende discipline een hoofdbestanddeel vormt in het oeuvre van de kunstenaar die in 1937 in Renkum werd geboren, wordt zijn artistieke veelzijdigheid ernstig tekort gedaan wanneer zijn andere capaciteiten onbelicht blijven.

Ook als schilder, tekenaar, aquarellist, glaskunstenaar, graficus en maker van sieraden bezat hij onmiskenbare kwaliteiten. Aan de resultaten die hij binnen die disciplines heeft bereikt, wordt doorgaans weinig aandacht geschonken. Dat is de tol die de kunstenaar moet betalen voor de internationale bekendheid die hij als beeldhouwer had verworven.

Eigenlijk is het vreemd dat de andere aspecten van zijn kunstenaarschap altijd enigszins onderbelicht zijn gebleven. Jits startte zijn artistieke carrière immers met het vol overgave beoefenen van de schilderkunst. Aanvankelijk werkte hij voornamelijk in het verlengde van de impressionistische traditie, maar in de loop der jaren groeide hij steeds nadrukkelijker uit tot een rasechte expressionist. En binnen die stroming ontwikkelde hij zich in de richting van het fauvisme.

Hoewel zijn beelden een ongekend hoge vlucht hebben genomen, is Jits Bakker ook in hart en nieren schilder gebleven. Een indrukwekkende hoeveelheid schetsen, aquarellen en schilderijen getuigen daarvan. Portretten, figuurstudies en vooral landschappen genoten zijn voorliefde. Jits was in zekere zin een onvervalste pleinairist. Hij schilderde veel en graag in de buitenlucht waar lichtval, atmosfeer en kleur direct vertaald werden in krachtige, sprekende stemmingen.

Op die momenten schilderde hij het landschap zoals hij het beleefde. De waarneembare werkelijkheid was een vast uitgangspunt, maar de dichterlijke-vrijheden die de kunstenaar zich permitteerde, hebben oorspronkelijke schilderkunst opgeleverd waarin persoonlijke emoties en ervaringen zijn gevangen in herkenbare beelden met een authentieke zeggingskracht en een picturale lading die aansluit bij de gedrevenheid van de maker.

In 1962 maakte Jits Bakker zijn eerste glasmozaïeken en tot zijn overlijden aan toe maakte hij gretig gebruik van de mogelijkheden om zich artistiek uit te drukken in de kleurrijke, transparante materie die een extra dimensie aan het beeldend vermogen van de kunstenaar gaf door de bijzondere licht- en kleureffecten. Jits beheerste ook die discipline tot in de vingertoppen en hield de uitvoering van de glazen panelen volledig in eigen hand.

Met de bescheidenheid die hem sierde, manifesteerde omnivoor Bakker zich ook als zilversmid. Zelf zag hij zijn sieraden als miniatuurbeelden die alle kenmerken bezitten van autonome beeldhouwkunst.

En alsof de opsomming nog niet lang genoeg is, moet tot slot nog worden gememoreerd dat Jits Bakker zich ook met enige regelmaat bezighield met de beoefening van grafische technieken. Meer bewijsmateriaal is overbodig: de kunstenaar nam geen genoegen met de beperkingen van één discipline en koos bij voorkeur voor universele thematiek en herkenbare, tijdloze beeldtaal. Hij omarmde het renaissanceprincipe dat de mens op deze aarde is gekomen om zich zo veelzijdig mogelijk te ontwikkelen. De universele mens in hem kwam op allerlei manieren naar buiten. In thematiek, materiaalbeheersing, vakmanschap en beeldtaal liet hij zich kennen als een allrounder die geen genoegen nam met halve waarheden, halve maatregelen of halve oplossingen.

Vanuit die grondgedachte ging de homo universale voortdurend op onderzoek uit. Hij exploreerde en exploiteerde nieuwe terreinen en ging avontuurlijke uitdagingen aan die het lichaam gezond en de geest levendig hielden. Die instelling leverde hem de energie op die nodig is voor een optimale alzijdige ontwikkeling. Zo schepte Jits Bakker voor zichzelf de ultieme condities voor een kunstenaarschap dat van geen beperkingen wil weten. In een tijdgewricht waar denken in hokjes en leven volgens specialisatieprincipes tot wet zijn verheven, ontmoette zo'n levenshouding ten onrechte onbegrip en misverstand.

Opleiding

1956 ArtEZ hogeschool voor de kunsten Arnhem, richting fine art. | Reclamebureau Arnhem 1959 Grafische school Utrecht met diploma | Eerste tentoonstelling van aquarellen en portretten in café het Zwaantje te Renkum | Schouwburg Reehorst, Ede

Solotentoonstellingen (een selectie)

1994 27 Beelden op de 45 jarige Keukenhof, Lisse | Grote Kerk Veere, overzichtstentoonstelling | Kijk-Bungalow, Groningen | Apollolaan Amsterdam | Beelden-Biënnale ´94 | Jagershuis, Ouderkerk aan de Amstel | Stadhuis, Arnhem, als hommage aan de slag om Arnhem 1944-1994 | Onthulling sculptuur ´Airborne-Parachutist´ in de hal van het Stadhuis. Het ontwerp van het beeld is aangeboden aan Z.K.H. Prince Charles 1995 Jits ontvangt de Movado Museum Prijs en wordt kunstenaar van het jaar | ´Kunst en Antiekbeurs´, Cultureel Centrum, Scharpoord België | 5 grote beelden op de Keijserlei, Antwerpen België | Art Gallery Natascha, Knokke België | Museum Mariënhof, Amersfoort (35-jarig jubileum van Jits als beeldend kunstenaar´ | TV-producer Endemol, sculptuur voor internationale soundmixshow. 1996 Kasteel Doorwerth | Warm Springs Roosevelt Center, Atlanta (Paralympics ´96, H.K.H. Prins Willem Alexander en Ann Roosevelt onthullen de sculptuur ´Rolstoel-balspeler´ | Gemeentehuis Bussum, onthulling sculptuur ´Waterput´ | Kasteel Amerongen 1997 Inrichting Jits' permanente museum beeldenpark op het landgoed Beerschoten, De Bilt | Kasteel Groeneveld, Baarn | Galerie Elian Lisart, Brussel | Stadt Sterzing, Zuid-Tirol | Onthulling ´Waterput´ | Botanischer Garten der Universität Göttingen | Jits maakt een bronzen beeld van Elvis Presley (70 cm) tijdens Elvis Forever (1977-1997). Geschonken door the Jordanaires en zijn persoonlijke vriend, voormalig sheriff Thomas B. van Memphis aan het Elvis Presley Museum, Memphis USA

UTRECHT